ప్రాక్పుణ్యాచల మార్గదర్శిత సుధామూర్తిః ప్రసన్నశ్శివః
సోమస్సద్గుణ సేవితో మృగధరః పూర్ణస్తమో మోచకః
చేతః పుష్కర లక్షితో భవతి చేదానన్దపాథో నిధిః
ప్రాగల్భ్యేన విజృంభతే సుమనసాం వృత్తిస్తదా జాయతే (38)
ప్రాక్ పుణ్య అచల = పూర్వ పుణ్యము అనెడి రాశి (వలన)
మార్గ దర్శిత = చూడబడువాడు
సుధా మూర్తిః = మూర్తీభవించిన అమృతత్వము
ప్రసన్న = ప్రసన్నుడు
శివః = పరమశివుడు
సోమః = ఉమాసమేతుడు (స + ఉమః)
సద్గుణ సేవితః = సద్గుణ సేవితుడు
మృగధరః = లేడిని చేత ధరించినవాడు (మాయకు చిహ్నము)
పూర్ణః = పూర్ణుడు
తమో మోచకః = అజ్ఞానమునుండి విమోచనము కలిగించువాడు
చేతః పుష్కరః = మనో మండలములో
లక్షితో భవతి చేత్ = చూడబడినచో
ఆనన్ద పాథో నిధిః = ఆనందమనే సాగరము
ప్రాగల్భ్యేన విజృంభతే = ఉప్పొంగి పొరలుతుంది
సుమనసాం = మంచి మనస్సు కలవారి
వృత్తిః తదా = (మనో) వృత్తులు అప్పుడు
జాయతే = (ఆ ఆనంద సాగరమునందే) లీనమవుతాయి
పురాకృత పుణ్యరాశి ఫలితముగా చూడబడువాడు, అమృత మూర్తి, ప్రసన్నుడు, ఉమాసమేతుడు, సద్గుణ సేవితుడు, మృగధరుడు, పూర్ణుడు, అజ్ఞానమును నశింపజేయువాడగు ఆ పరమశివుని మన మనో మండలమునందు దర్శించినట్లయితే, మనలో ఆనంద సాగరము ఉప్పొంగి పొరలుతుంది. అప్పుడు, మంచి మనస్సు కలవారి మనోవృత్తులన్నీ ఆ ఆనంద సాగరమునందే లీనమవుతాయి.
ఈ శ్లోకమునకు రెండు అర్ధములు కలవు. మొదటి అర్ధం మనం పైన వివరించుకున్నట్లు పరమేశ్వరుని పరంగా కలదు. ఇక రెండవ అర్ధం - ఇదే శ్లోకం యధాతథంగా చంద్రునికి కూడా అన్వయమవుతుంది. ఎలాగో ఇప్పుడు చూద్దాము:
ప్రాక్ పుణ్య అచల = తూర్పున ఉన్న పవిత్రమైన ఉదయగిరిన
మార్గ దర్శిత = చూడబడువాడు
సుధా మూర్తిః = తెల్లని రూపము కలిగినవాడు
ప్రసన్న = అహ్లాదమును కలిగించువాడు
శివః = మంగళకరుడు
సోమః = చంద్రుడు
సద్గుణ సేవితః = నక్షత్రముల మధ్యన ఉన్నవాడు
మృగధరః = లేడిని పోలిన రూపమును (మచ్చను) ధరించినవాడు
పూర్ణః = పూర్ణుడు (16 కళలు కలవాడు)
తమో మోచకః = చీకటిని తొలగించువాడు
చేతః పుష్కరః = మనో మండలము
లక్షితో భవతి చేత్ = చూడబడినచో
ఆనన్ద = ఆనందముతో
పాథో నిధిః = సాగర జలములు
ప్రాగల్భ్యేన విజృంభతే = ఉప్పొంగి పొరలుతాయి
సుమనసాం = సువాసనలను వెదజల్లు పుష్పములు
వృత్తిః తదా జాయతే = అప్పుడు చక్కగా వికసిస్తాయి
తూర్పున ఉన్న పవిత్రమైన ఉదయగిరిన చూడబడువాడు, తెల్లని రూపము కలిగినవాడు, అహ్లాదమును కలిగించువాడు, మంగళకరుడు, నక్షత్రముల మధ్యన ఉన్నవాడు, లేడి రూపమును ధరించినవాడు, షోడశ కళా పూర్ణుడు, చీకటిని తొలగించువాడగు చంద్రుని దర్శించినప్పుడు, సాగర జలములు ఆనందముతో ఉప్పొంగి పొరలుతాయి. సువాసనలను వెదజల్లు పుష్పములు చక్కగా వికసిస్తాయి.
ఈ శ్లోకమునకు రెండు అర్ధములు కలవు. మొదటి అర్ధం మనం పైన వివరించుకున్నట్లు పరమేశ్వరుని పరంగా కలదు. ఇక రెండవ అర్ధం - ఇదే శ్లోకం యధాతథంగా చంద్రునికి కూడా అన్వయమవుతుంది. ఎలాగో ఇప్పుడు చూద్దాము:
ప్రాక్ పుణ్య అచల = తూర్పున ఉన్న పవిత్రమైన ఉదయగిరిన
మార్గ దర్శిత = చూడబడువాడు
సుధా మూర్తిః = తెల్లని రూపము కలిగినవాడు
ప్రసన్న = అహ్లాదమును కలిగించువాడు
శివః = మంగళకరుడు
సోమః = చంద్రుడు
సద్గుణ సేవితః = నక్షత్రముల మధ్యన ఉన్నవాడు
మృగధరః = లేడిని పోలిన రూపమును (మచ్చను) ధరించినవాడు
పూర్ణః = పూర్ణుడు (16 కళలు కలవాడు)
తమో మోచకః = చీకటిని తొలగించువాడు
చేతః పుష్కరః = మనో మండలము
లక్షితో భవతి చేత్ = చూడబడినచో
ఆనన్ద = ఆనందముతో
పాథో నిధిః = సాగర జలములు
ప్రాగల్భ్యేన విజృంభతే = ఉప్పొంగి పొరలుతాయి
సుమనసాం = సువాసనలను వెదజల్లు పుష్పములు
వృత్తిః తదా జాయతే = అప్పుడు చక్కగా వికసిస్తాయి
తూర్పున ఉన్న పవిత్రమైన ఉదయగిరిన చూడబడువాడు, తెల్లని రూపము కలిగినవాడు, అహ్లాదమును కలిగించువాడు, మంగళకరుడు, నక్షత్రముల మధ్యన ఉన్నవాడు, లేడి రూపమును ధరించినవాడు, షోడశ కళా పూర్ణుడు, చీకటిని తొలగించువాడగు చంద్రుని దర్శించినప్పుడు, సాగర జలములు ఆనందముతో ఉప్పొంగి పొరలుతాయి. సువాసనలను వెదజల్లు పుష్పములు చక్కగా వికసిస్తాయి.
No comments:
Post a Comment